Γράμμα του αναρχικού ισπανού σκηνοθέτη Armand Guerra προς περιοδικό της εποχής όπου περιγράφει πως ξεκίνησε μια αναρχική κουπερατίβα παραγωγής ταινιών.

Κάτι για το συνεταιρισμό Uccea – (Popular Film, 28/03/35)

Σε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Popular Film, τεύχος 447, που εκδόθηκε στις 14 Μαρτίου 1935, με τίτλο Elogio de la cooperación (Ο έπαινος της συνεργασίας) και υπογράφεται από τον V. Gómez de Enterría. Ο συγγραφέας μου κάνει τη τιμή να αναφέρεται σε παλιότερο άρθρο μου στο περιοδικό που δημοσιεύτηκε πριν μερικά χρόνια. Ευχαριστώ πραγματικά, και αυτό μου δείχνει πως υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που ακολουθούν κάτι που δείξαμε στη ισπανική ταινία μας confraternidad (αδελφότητα).

Θα ήθελα να δημοσιευτεί αυτό στο περιοδικό, ελπίζοντας να έχω τύχη ανάμεσα στις πολυδιαβασμένες στήλες και τις σελίδες που δεν είναι φτιαγμένες για να εξυπηρετούν τη πεζογραφία μου, έστω και σε μια μικρή γωνία του περιοδικού.

Πρώτον, θα ήθελα να εκφράσω τα συγχαρητήριά μου στον Κ. V. Gómez de Enterría για τον ενθουσιασμό του στην ενθάρρυνση της Uccea, την ύπαρξη της οποίας μάλλον θα γνώριζε λόγω του άρθρου μου misantropía cinematográfica (μισανθρωπικός κινηματογράφος).

Η ίδρυση του συναιτερισμού μου στο Παρίσι, που ο συνάδελφος αναφέρεται σε αυτόν, και είχε την άδεια από το Le Cinéma du Peuple, δεν ήταν μακριά από το obra de titanes (το έργο των τιτάνων). Το θέμα ήταν πως λόγω των ιδιομορφιών της γεωφραφίας, το Παρίσι δεν ήταν μέρος της ισπανικής επικράτειας, και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να λάβει το ισπανικό στοιχείο. Είναι πραγματικά μια ευκαιρία για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών.

Μετά την επιτυχία που είχα – επιτρέψτε μου να κάνω κουρέλι τη μετριοφροσύνη μου! – Ο μόνος ηθοποιός, σκηνοθέτης, και σεναριογράφος που εξυπηρετούσε την Ισπανία το 1913 στο Παρίσι, με τη δική μου ταινία Un grito en la selva με σκηνοθεσία και πρωταγωνιστή τον εαυτό μου, πήγα να καλωσορίσω τον Bidamant, τότε γραμματέα της Ένωσης Συνδικαλιστικών Οργανώσεων της Γαλλίας, και μου μίλησε για τη σκοπιμότητα των γυρισμάτων ταινιών κοινωνικού ενδιαφέροντος, για την αντιμετώπιση της αστικής ανοησίας οτι οι μεγαλοεκδότες εξυπηρετούν το κοινωνικό σύνολο. Έψαχνα τρόπους ανανέωσης του κινηματογράφου – και ιδού! – Μου πρότεινε να θεσπιστεί ένας συναιτερισμός της εργατικής τάξης, με θέμα το ημερομίσθιο των 25 φράγκων.

Αγνοήστε τις λεπτομέρειες της οργάνωσης και την ανάπτυξη του καταστατικού, το γράμμα μου δεν είναι για αυτά. Το ενδιαφέρον είναι οτι, δύο μήνες μετά τη συνομιλία μας, εγώ είμουν ήδη στα εργαστήρια Lux Film στο Παρίσι (bulevar Jourdan), στα γυρίσματα της πρώτης ταινίας της Cooperativa Le Cinéma du Peuple, με μετοχικό κεφάλαιο 500.000 φράγκα πλήρως καταβληθέν (20.000 μετοχές από 25 φράγκα). Θα πρέπει να προσθέσω οτι οι μέτοχοι ήταν οι εργαζόμενοι.

Η πρώτη ταινία την οποία είχα τη τιμή να ξεκινήσω με πρωταγωνιστή την Musidora ήταν η Les miséres de l’aiguille. Αυτή ακολουθήθηκε από την Le vieux docker (Ο λιμενεργάτης). Ως σύμβουλος ασχολιόμουν και με την ιστορική ακρίβεια των ταινιών κι έτσι είχα τα λογοτεχνήματα του μεγάλου Γάλλου λογοτέχνη Lucien Descaves.

Όλες οι ταινίες της κουπερατίβας, συμπεριλαμβανομένης της La Commune (Η Κομμούνα), έγιναν δεκτές με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από όλους, και ήταν διπλή επιτυχία: τέχνης και εμπορίου, καθώς είχαν και εμπορική επιτυχία ακόμα και σε άτομα ανεξαρτήτως ιδεολογίας. Ήδη είχε ολοκληρωθεί το σενάριο για το δεύτερο μέρος, όταν ο ευρωπαϊκός πόλεμος έφερε τη καταστροφή στη κουπερατίβα. Οι εθνικιστικές ομάδες έκαψαν τα αρνητικά των φιλμ. Έκτοτε επισκέφτηκα σχεδόν όλα τα κράτη της Ευρώπης και μέρος της Μικράς Ασίας και της Αφρικής, και εργάστηκα σε πολλές χώρες. Αλλά ποτέ δεν βρήκα την ευκαιρία να οργανώσω σε συνεργασία με άλλους κάτι παρόμοιο με αυτό που είχαμε κάνει στο Παρίσι.

Το 1925 εργάστηκα στο Βερολίνο πάνω στις πρώτες δοκιμές ομιλούντων ταινιών με ήχο, τις οποίες παρουσίασα στη Βαλένσια στις αρχές του Μάη του 1926. Δώδεκα χρόνια έμεινα στη Γερμανική πρωτεύουσα έως ότου έφυγα όταν οι νέοι νόμοι που πέρασε ο Χίτλερ με ανάγκασαν να επιστρέψω στην Ισπανία, καθώς πλέον στη Γερμανία δεν είχα κανένα δικαίωμα ως αλλοδαπός να πιάσω οποιαδήποτε δουλειά.

Και είμαι τώρα εδώ, στην όμορφη γη μας, όπου οι ισπανόφονες παραγωγές γίνονται από λίγα άτομα με πολύ θέληση, ενώ προσπαθώ να φέρω εδώ τις τεράστια ανάπτυξη που υπήρχε εκεί στις ψυχρές περιοχές της Βόρειας Ευρώπης.

Δεν θέλω να τελειώσω το γράμμα μου χωρίς να πω πως όλα τα είδη ισπανικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων ανέλαβαν και εκπλήρωσαν τεράστιο έργο.

Armand Guerra

Βαλένσια, 22 Μάρτη 1935

archivo.cnt.es/Documentos/cineyanarquismo/armand_guerra.htm