Ο Armand Guerra ήταν ένας αναρχικός που αφιέρωσε τη ζωή του στο κινηματογράφο και την Ισπανική Επανάσταση. Μικρός ήταν ιεροψάλτης σε εκκλησία, μα μόλις κατάλαβε καλά τους παπάδες τους παράτησε και δε ξαναπάτησε ποτέ σε εκκλησία. Έγινε δημοσιογράφος, σκηνοθέτης, ηθοποιός, παραγωγός, μα πολλά από αυτά που ήθελε να κάνει δεν τα ολοκλήρωσε λόγω φτώχειας. Αυτά που μας άφησε πάντως θεωρούνται εξαιρετικά έργα.
Γεννήθηκε ως José M Estíbalis Calvo στη Βαλένσια το Γενάρη του 1886 και έγινε γνωστός ως Armand Guerra.
Η οικογένειά του δεν γνωρίζει τους γονείς του ή τη προέλευσή του, το μόνο που ξέρουν είναι οτι είχε έναν μικρότερο αδελφό, τον Vicente. Εργάστηκαν μαζί για κάποιο χρονικό διάστημα, μέχρι που πριν την Ισπανική Επανάσταση ο Vicente πήγε στις ΗΠΑ και απο εκεί στο Μεξικό. Έκτοτε δεν ξανάκουσαν ποτέ για αυτόν.
Τα νεανικά του χρόνια ο Armand τα πέρασε με ιερείς και μοναχούς. Ήταν ψάλτης στην εκκλησία του Αγίου Νικόλα της Βαλένσιας, και έκανε και μαθήματα εκεί. Πίστευε τότε σε όλα τα μυστήρια της θρησκείας και σε έναν πανίσχυρο Θεό. Αργότερα, αισθάνθηκε αηδία από τη στάση των εκπροσώπων της Εκκλησίας κι έτσι εγκατέλειψε τα πάντα και αφιερώθηκε στη δημοσιογραφία και το θέατρο, και δεν ξαναπάτησε ποτέ σε εκκλησία.
Μετά για πολλά χρόνια δεν ξέρουμε τι έκανε.
Το 1913 ήταν στο Παρίσι και ασχολήθηκε με τις κηνιματογραφικές ταινίες Les miséres de l’aiguille (με πρωταγωνιστή τον Musidora), Un cri dans la jungle, Le vieux docker, La Commune I (με κονδύλια από το συναιτερισμό Le Cinéma du People, Το Σινεμά των Ανθρώπων, όπου εργαζόταν).
Το 1917 έγινε η Ρωσική Επανάσταση και πήραν την εξουσία οι Μπολσεβίκοι. Εκείνη τη χρονιά, ή ίσως δυο χρόνια πριν ή μετά, υπάρχει πιθανότητα να ήταν εκεί, μα δεν υπάρχει κάποιο έγγραφο. Πάντως ο Armand σίγουρα μιλούσε πολύ καλά ρώσικα.
Από το 1919 ή το 1920 μέχρι το 1923 ο Armand γράφει πως είναι νέος και ενθουσιώδης για το επάγγελμά του. Ταξιδεύει σε όλη την Ευρώπη και μέρος της Μικράς Ασίας (στη Τουρκία έκανε ένα ντοκιμαντέρ), αλλά και στη Βόρεια Αφρική. Εργάστηκε σε πολλές χώρες.
Από το 1920 ή το 1923 μέχρι το 1932 ήταν στη Γερμανία. Έκανε έργα για το στούντιο UFA στο Βερολίνο (Babelsberg). Κάνει όλες τις δουλειές που έχει μια ταινία: ροτουλαντόρας, μεταγλώττιση, σκηνοθέτης, παραγωγός, σεναριογράφος, ηθοποιός. Το 1925, στις αρχές της δεκαετίας των talkies, έκανε δοκιμές στη Βαλένσια και το 1926 έφτιαξε ντοκιμαντέρ με ήχο. Έζησε στο Βερολίνο δώδεκα χρόνια μα πάντα πήγαινε και στην Ισπανία να δει την οικογένειά του. Το 1932 φεύγει από τη Γερμανία και επιστρέφει πίσω στη Μαδρίτη λόγω της νέας φασιστικής νομοθεσίας που πέρασε ο Χίτλερ.
Το 1932 παντρεύεται με την Isabel Anglada Sovelino που γεννήθηκε στη Μαδρίτη στις 5 Μάρτη 1902.
Το 1934 στις 21 Μάρτη γεννήθηκε η κόρη τους, Vicenta.
Από το 1932 ως το 1935 ο Armand Guerra μαζί με τον αδελφό του Vicente εργάζονται για το Cine Popular Español (Ισπανικός Λαϊκός Κινηματογράφος). Προσπάθησε να ανοίξει ένα στούντιο παραγωγής ταινιών στη Βαλένσια και τη Μαδρίτη, μα απέτυχε λόγω έλλειψης χρημάτων.
Στις 16 Ιουλίου του 1936 αρχίζει να δημιουργεί τη ταινία Carne de fieras (Κρέας από άγρια ζώα) στη Μαδρίτη (δείτε περιγραφή της ταινίας στο Indymedia Αθήνας: http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1019470 ). Το φασιστικό πραξικόπημα είχε μόλις αρχίσει. Ως αναρχικός απο ιδεολογική άποψη, ο Armand Guerra συνεργάστηκε στο πόλεμο με το CNT-FAI. Συχνά άφηνε τα γυρίσματα της ταινίας μισοτελειωμένα για να συμμετάσχει στο μέτωπο. Όπλα του όμως ήταν και η πένα, ως δημοσιογράφος, και η κάμερα, ως σκηνοθέτης.
Στις 18 Ιουλίου του 1936 γράφει το βιβλίο A través de la metralla, όπου ο Armand Guerra εξιστορεί τη πραγματικότητα του πολέμου, κομμάτια του οποίο εμφανίζονται σε ένα περιοδικό, και ολόκληρο το βιβλίο τυπώνεται από τον εκδότη Guerri στη Βαλένσια και διανέμεται σε όλη την Ιβηρία. Υπάρχουν ακόμη μερικά αντίτυπα στην Ισπανία, μα είναι σπάνια, και υπάρχουν μόνο μερικές φωτοτυπίες των εφημερίδων της εποχής που αναφέρονταν σε αυτό. Σύμφωνα με το Διευθυντή της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου της Βαλένσιας, οι εκδότες αυτού του βιβλίου ήταν αναρχικοί που είχαν τα δικά τους εργαστήρια και πιεστήρια στη Βαλένσια.
Στις 27 Σεπτέμβρη του 1936 αρχίζει τη πρώτη του μεγάλη ταινία που θα αποτελέσει ένα έπος για το επαναστατικό κίνημα, που αργότερα έγινε το έργο Estampas guerreras, αλλά σήμερα έχει χαθεί.
Το 1937 ήδη γινόνταν βομβιστικές επιθέσεις φασιστών στη Μαδρίτη κι έτσι η οικογένεια του Armand αναγκάζεται να φύγει. Στις 19 Νοέμβρη φτάνουν στο Παρίσι με διαβατήριο από τη Βαλένσια.
Από το Νοέμβρη μέχρι το Φλεβάρη του 1939 ο Armand είχε χωριστεί από την οικογένειά του, η οποία ήταν στο Παρίσι. Δεν πήγαινε ποτέ να τους δει, για να μην τους βάλει σε κίνδυνο, καθώς πάντα προστάτευε την οικογένειά του. Πιστεύεται πως ο Armand ήταν στη Βαλένσια όλο αυτό το διάστημα. Τελικά το Φλεβάρη του 1939 επέστρεψε στο Παρίσι να δει την οικογένειά του, χωρίς χαρτιά, και γκρεμίστηκε κάτω άρρωστος. Όταν ξανασηκώθηκε, πέθανε ξαφνικά από εγκεφαλικό στις 10 Μάρτη του 1939, σε ηλικία 53 ετών. Η κόρη του, η Vicenta, ήταν πέντε ετών.
Vicenta Estíbalis
το κομμάτι για το συναιτερισμό Uccea θα μεταφραστεί λίαν συντόμως…
archivo.cnt.es/Documentos/cineyanarquismo/armand_guerra.htm