Η εξέγερση των τσιομπινών (ή τουμουλτιανών) στη Φλωρεντία το 1378 ήταν μια επανάσταση φτωχών στρωμμάτων που κατάφεραν και πήραν την εξουσία, μα τέσσερα χρόνια μετά οι πλούσιοι ξαναπήραν τον έλεγχο και ξαναγύρισαν τη πόλη στη προηγούμενη κατάσταση.

Η εξέγερση των τσιομπινών (ciompi) που αργότερα ονομάστηκαν τουμουλτιανοί (tumulto) έγινε στη Φλωρεντία (Μεσαιωνική Ιταλία) από το 1378 έως το 1382 από τα φτωχά εργατικά στρώματα (τσιομπίνοι) που δεν άνηκαν σε καμία συντεχνία (επαγγελματική ένωση ή συνδικάτο) και έκαναν τις πιο ανθυγιεινές εργασίες, όπως τη παραγωγή μαλλιού.

Η εξαθλιωμένη οικονομική κατάσταση των τσιομπινών οφειλόταν όχι τόσο στη πανωλεθρία (επιδημία της εποχής. Σοβαρή όμως και όχι όπως τη γρίπη των χοίρων που απλά μας φοβερίζουν για να πουλάνε φάρμακα) μα κυρίως στη χρεοκοπία μεγάλων φλωρεντινών (ιταλικών) χρηματιστικών φορέων (όπως τώρα έχουμε τη κρίση με τις μαζικές απολύσεις, ο κόσμος αλλάζει και ίδιος μένει…) Η εξαθλίωση αυτή είχε ως αποτέλεσμα μια ένοπλη εξέγερση. Η εξέγερση άρχησε 21 Ιούλη 1378 και ένα από τα πολλά αιτήματα ήταν η καθιέωση συντεχνιών (συνδικάτων) για τα κατώτερα στρώμματα με δικαίωμα συμμετοχής στα δημοτικά αξιώματα (στη κυβέρνηση, τότε η Φλωρεντία ήτανε πόλη-κράτος).

Οι εξεγερθέντες επέλεξαν ως αρχηγό τον Μικέλιο, εργάτη μαλλιού από τη περιοχή Λάντο (Micheli di Lado), ο οποίος ήταν πιστός στην τάξη του και προσπάθησε να εφαρμόσει όλα τα αιτήματα της εξέγερσης μετά τους αιματηρούς αγώνες που έγιναν, κατά τους οποίους οι ευγενείς και οι άλλοι πλούσιοι έφηγαν από τη πόλη και μάχονταν τους εργάτες μέσα από τα κάστρα τους στη περιφέρεια, τα οποία κάστρα τα κατεδάφιζαν οι εξεγερμένοι εργάτες. Η κοινωνική κατάσταση μετά την εξέγερση κράτησε τέσσερα χρόνια. Η συντεχνιακή οργάνωση που δημιουργήθηκε είχε έντονα χαρακτηριστικά αυτονομίας.

Ένα μεγάλο πρόβλημα όμως ήταν πως επειδή πολλές επαγγελματικές γνώσεις τις είχαν μόνο μέλη της τότε μικροαστικής τάξης, τελικά οι εξεγερθέντες αναγκάστηκαν να ενσωματόσουν μερικούς απο αυτούς στη παραγωγή και αυτοί λειτουργούσαν ως ανασταλτικός παράγωντας καθυστερώντας τις δημοκρατικές μεταρυθμίσεις. Τελικά τα ανώτερα στρώμματα της πόλης κατάφεραν να ανασυνταχθούν και ξαναπήραν την εξουσία και έδιωξαν όλους τους εργάτες από τα διοικητικά αξιώματα, ξαναφέρνοντας τη προηγούμενη κατάσταση.

Το “ειρωνικό” στην ιστορία αυτή είναι πως τα ανώτερα αυτά στρώματα, που λεγόντουσαν popolo minuto (“μικροάνθρωποι”, σα να λέμε μικροαστοί) και ήταν μικροεπιχειρηματίες και μικροέμποροι είχαν προηγουμένως κάνει μια δικιά τους εξέγερση ενάντια στους προηγούμενους ανώτερους, και όταν νίκησαν εγκαταστάθηκαν ως νέοι νταβατζήδες πάνω στις πλάτες των εργατών. Σε άλλες πόλεις της Μεσαιωνικής Ιταλίας οι μικροαστοί είχαν επίσης καταφέρει να εξαιρέσουν νομικά τους εργάτες (popolo grasso, “κάτω άνθρωποι”) από τα κυβερνητικά αξιώματα. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις οι μικροαστοί συνεργαζόντουσαν μια χαρά με τους ευγενείς (nobili) όταν είχαν να αντιμετωπίσουν ανηπάκουους εργάτες.

Η κατάσταση των εργατών τότε στη Μεσαιωνική Ιταλία ήταν γενικά επισφαλής και ανασφαλής, με την σταθερή εργασία να θεωρούνταν… “πολυτέλεια”. Για να κρατιούνται τα ημερομίσθια χαμηλά οι πλούσιοι της εποχής έφερναν εργάτες έξω από τη πόλη (όπως λέμε σήμερα από το εξωτερικό ή με offshore και outsource). Μάλιστα στους κατώτερους των εργατών, οι πλούσιοι έβαζαν άντρες να τους δίνουν ένα χέρι ξύλο όταν ζητούσαν παραπάνω ημερομίσθιο). Σε άλλες πόλεις τότε εμφανίστηκε και το “περίεργο” φαινόμενο κάποιοι ευγενείς και πλούσιοι να παίρνουν (δήθεν) το μέρος των εξεγερμένων εργατών σε μια προσπάθεια να γίνουν αρχηγοί τους και τελικά να γίνουν τύρρανοι και να τους εξουσιάζουν όπως και πριν, και μάλιστα… εν ονόματι του λαού και της επανάστασης!

Συγκρίνετε ελεύθερα με τη σημερινή εποχή. Είναι όλα ακριβώς τα ίδια. Πραγματικά η κατάσταση είναι… μεσαιωνική! Και είναι έτσι επειδή από τότε δεν έχει πετύχει μακροπρόθεσμα μια εργατική επανάσταση. Σήμερα όμως τα μέσα που διαθέτει η εργατική τάξη είναι πολλά, ιδίως με την άμεση επικοινωνία και αντι-ιεραρχικό συντονισμό που προσφέρει το διαδίκτυο και τα κινητά. Το θέμα είναι να έχουμε μεγάλους αριθμούς και θέληση να μην παραμένουμε σκλάβοι και ρομποτάκια.