Του Michael Schmidt (ZACF, Νότια Αφρική) με τη βοήθεια του Jack Grancharoff, (1) βετεράνου Βούλγαρου αναρχικού. Διορθώσεις και επιμέλεια στην αγγλική γλώσσα Will Firth. Ελληνική μετάφραση «ούτε θεός-ούτε αφέντης», Αύγουστος 2008.

300_0___20_0_0_0_0_0_460_0___30_0_0_0_0_0_bulgarian_makhnovism_armed_ms2_2.jpg

Ο πόλεμος και η κοκκινο-καφε-πορτοκαλί συνεργασία

Το 1940 η FAKB δημοσίευσε ένα μανιφέστο ενάντια στις ίντριγκες της Κομιντέρν – η οποία αρχικά συμμάχησε με τους ναζιστές και λίγο μετά εναντιώθηκε σε αυτούς – κατηγορώντας το Κομμουνιστικό Κόμμα ότι υποστήριζε τις πολεμικές προετοιμασίες των συμμάχων. Σύμφωνα με τον Grancharoff οι κομμουνιστές “είχαν διαπράξει ένα ιστορικό λάθος, επαναφέροντας στην επιφάνεια τα χρεοκοπημένα αστικά συνθήματα, τα λάβαρα (τις μεσαιωνικές και θρησκευτικές σημαίες) καθώς και νομοθεσίες για συντάγματα, δημοκρατία, αγάπη και ειρήνη… αλλά και πατριωτισμό και εθνικισμό…”

Η Βουλγαρία τάχθηκε με το μέρος των ναζιστών το 1941 και το αναρχικό κίνημα άρχισε έναν ανταρτοπόλεμο ενάντια στις ναζιστικές δυνάμεις που στρατοπέδευσαν στη Βουλγαρία καθώς και ενάντια στους Βούλγαρους φασίστες και, όπως αναφέρει ο Grancharoff “βρισκόμενοι μεταξύ σφύρας και άκμονος, πολέμησαν με κουράγιο το φασισμό και το πλήρωσαν αυτό ακριβά”. Στην πραγματικότητα, η λαϊκή αντίσταση διέσωσε όλους τους Εβραίους της Βουλγαρίας από την απέλαση στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου.

Επίσης, στη Μακεδονία το Κομμουνιστικό Κόμμα (MCP) ιδρύθηκε μόλις το 1943.

Το αναρχικό κίνημα συγκρότησε μια αρκετά σφριγηλή αντάρτικη δύναμη τα μέλη της οποίας προέρχονταν κυρίως από την ύπαιθρο και την αγροτιά. Έτσι, το αναρχικό κίνημα, που είχε και πριν διεξάγει έναν μακρόχρονο αντάρτικο αγώνα ενάντια στους φασίστες, αναπτύχθηκε γρήγορα και βοήθησε αποφασιστικά το Πατριωτικό Μέτωπο να διεξάγει την επιτυχή εξέγερση της 9ης Σεπτέμβρη 1944 ενάντια στις φασιστικές δυνάμεις στη Βουλγαρία. Πράγματι, το αναρχικό κίνημα ήταν τόσο δυνατό που θα μπορούσε να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση, αλλά το Πατριωτικό Μέτωπο – το οποίο αποτελείτο από το Κομμουνιστικό Κόμμα, μια φράξια της BZS, αλλά και την εθνικιστική Zveno – ήταν δυνατότερο.

Στα τέλη του 1944 το Κομμουνιστικό Κόμμα είχε μόνο 15.000 μέλη, αλλά όταν ο Κόκκινος Στρατός αντικατέστησε τους ναζιστές ως δύναμη κατοχής, το Κομμουνιστικό Κόμμα βρήκε την ευκαιρία και σχημάτισε μια κυβέρνηση του Πατριωτικού Μετώπου με επικεφαλής τον αρχηγό της Zveno Κίμων Γκεοργκίεφ, τον πρώην συνταγματάρχη που είχε κάνει πραξικόπημα το 1934. Αυτή η κοκκινο-καφε-πορτοκαλί συμμαχία – ή όπως την αποκαλεί ο Grancharoff “η ένωση μεταξύ εθνικοσοσιαλισμού και κομμουνισμού” – άρχισε άμεσα την καταστολή ενάντια στους αναρχικούς, αλλά και άλλες πολιτικές τάσεις της εργατικής τάξης. Οι εργάτες ήσαν αναγκασμένοι να γίνουν μέλη του μοναδικού κρατικού “συνδικάτου” – όπως και πριν κάτω από την εξουσία του Γκεοργκίεφ, ο οποίος εφάρμοζε το μοντέλο του Μουσολίνι στην Ιταλία – ενώ εισήχθη και η εργασία με το κομμάτι. Ωστόσο, σχηματίστηκαν οργανώσεις όπως η Νοτιοδυτική Βουλγάρικη Αναρχική Ένωση και η Ομάδα “Ελεζύ Ρεκλύ” στο Πέρνικ από αγωνιστές όπως ο Νάκοφ.

Το σταλινικό καθεστώς (9)

Η FAKB συγκάλεσε ένα συνέδριο στη Σόφια το 1945 για να συζητήσει το ζήτημα τη καταστολής, αλλά η κομμουνιστική πολιτοφυλακή συνέλαβε και τους 90 εκπροσώπους-συνέδρους και τους έστειλε σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Αυτό όμως δεν σταμάτησε την οργάνωση από το να διαμορφώσει μια αναρχική κομμουνιστική Πλατφόρμα.

Οι τοπικές αναρχικές ομάδες αναγκάστηκαν να σιγήσουν με τη βία και η επιθεώρηση της FAKB “Rabotnicheska Misal” (“Εργατική Σκέψη”) που είχε ανασυγκροτηθεί απαγορεύτηκε μετά από μόλις 8 τεύχη, για να επανεμφανιστεί για πολύ λίγο κατά τη διάρκεια των, υπό κομμουνιστικό έλεγχο, εκλογών κάτω από την πίεση των ΗΠΑ και της Αγγλίας, φτάνοντας στην κυκλοφορία των 60.000 φύλλων (από 7.000 πριν), πριν απαγορευτεί οριστικά.

Το επόμενο συνέδριο της FAKB το 1946 έπρεπε να γίνει παράνομα.

Το χρόνο αυτό ο ηγέτης της Zveno Γκεοργκίεφ αντικαταστάθηκε στην πρωθυπουργία από τον κομμουνιστή Γκεόργκι Δημητρώφ. Η Zveno και η BZS διαλύθηκαν, καταργήθηκε η μοναρχία και η Βουλγαρία ανακηρύχθηκε Λαϊκή Δημοκρατία. Οι αγροτιστές της BZS αρνήθηκαν να συνεργαστούν και το 1947 (χρόνο του θανάτου του αναρχικού βετεράνου Gerdzhikov) ο ηγέτης της οργάνωσης αυτής Νίκολα Πέτκοφ εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές.

Το 1948 συνέβη η τελευταία μαζική σύλληψη 600 αναρχικών οι οποίοι στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπως το Cuciyan (κοντά στο Πέρνικ, που ονομαζόταν από τους κρατούμενους εκεί “στρατόπεδο του θανάτου”), το Μπογκντανόβολ (που ονομαζόταν “στρατόπεδο των σκιών”), το Νοτζάρεβο, το Ταντόροβο και τη Μπόσνα. Στο μεταξύ, το Κομμουνιστικό Κόμμα συγχωνεύθηκε με το Πατριωτικό Μέτωπο και έγινε έτσι ένα ersatz μαζικό “κομμουνιστικό” κόμμα λέγοντας ότι είχε 460.000 μέλη.
Την ίδια περίοδο εκατοντάδες ήταν αυτοί που εκτελέστηκαν και περίπου 1.000 μέλη της FAKB βρίσκονταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου τα βασανιστήρια, η αρκετά άθλια μεταχείριση και η σχεδιασμένη πείνα σε βάρος των βετεράνων (αλλά μη κομμουνιστών) αντιφασιστών – μερικοί από τους οποίους αγωνίστηκαν ενάντια στο φασισμό για πάνω από 30 χρόνια – ήταν εικόνες ρουτίνας. Οι αναρχικοί κρατούμενοι απομονώνονταν και στέλνονταν να εργαστούν σε πόστα όπου ο θάνατος ήταν βέβαιος, αναγκασμένοι με τη βία να εργάζονται 36 συνεχείς ώρες τη στιγμή που άλλοι κρατούμενοι εργάζονταν 12-16. Από όσους αναρχικούς βρίσκονταν στην παρανομία δόθηκε στη δημοσιότητα τότε μια ελειπής λίστα 33 αναρχικών κρατούμενων καθώς και το επάγγελμά τους. Από τους 33 αυτούς αναρχικούς 11 ήσαν μαθητές και φοιτητές, 4 εργάτες της πόλης και αναρχοσυνδικαλιστές, 4 δάσκαλοι, 4 εργάτες γης, 3 τυπογράφοι, 2 δημοσιογράφοι (μαζί με τον εκδότη της “Rabotnicheska Misal” Γκεόργκι Δημητρώφ Κουρτώφ ή Καραμιχαήλοφ), ένας βιβλιοθηκάριος και άλλοι το επάγγελμα των οποίων δεν δόθηκε. Ο πιο νέος από αυτούς ήταν 21 χρόνων και ο πιο μεγάλος 49 χρόνων, ο καπνεργάτης Μανόλ Βάσσεφ Νικόλοφ, από τους ιδρυτές της Συνομοσπονδίας Vlassovden. Οι πιο πολλοί από αυτούς είχαν καταδικαστεί σε θάνατο ή καταδικαστεί σε πολύχρονη φυλάκιση από το προηγούμενο φασιστικό καθεστώς, 3 ήσαν αντάρτες και ένας είχε αναμειχθεί σε στρατιωτικού τύπου ενέργειες ενάντια στους φασίστες. Γράφει ο Grancharoff:

“Το μαύρο πέπλο του κομμουνισμού που χρησιμοποιήθηκε για να θάψει τον αναρχισμό ήταν ακριβώς το ίδιο που έθαψε τον… αυθεντικό κομμουνισμό και όλες τις επαναστατικές ελπίδες για χειραφέτηση και απελευθέρωση των καταπιεσμένων”.

Ενώ υπήρξε μια αρκετά αφοσιωμένη αναρχική υπόγεια δραστηριότητα από αγωνιστές όπως ο Νάκοφ, που διατηρήθηκε ακόμα και μέχρι τη δεκαετία του 1980, αρκετοί σημαντικοί αγωνιστές, όπως ο Γκεόργκι Γκριγκόριεφ, κατέφυγαν στη Γαλλία, όπου δημιουργήθηκε ξανά η FAKB καθώς και μια οργάνωση-ομπρέλα η Βουλγάρικη Ελευθεριακή Ένωση, που αγκάλιασε όλες τις τάσεις των Βούλγαρων αναρχικών εξορίστων στη χώρα αυτή. Ο Γκριγκόριεφ, ο οποίος έγραψε μια ιστορία του βουλγάρικου αναρχικού κινήματος καθώς και μια μελέτη σχετικά με τις σχέσεις μεταξύ εθνικής απελευθέρωσης και κοινωνικής επανάστασης στα Βαλκάνια, έπαιξε ρόλο-“κλειδί” στην ανασυγκρότηση της Βουλγάρικης Ελευθεριακής Ένωσης σε μια οργάνωση σύνθεσης την Ομοσπονδία Βούλγαρων Αναρχικών, μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1989, η οποία συνδέθηκε στην Διεθνή των Αναρχικών Ομοσπονδιών (IFA).

Σήμερα, το 2008, η Ομοσπονδία αυτή εξακολουθεί να κυκλοφορεί την “Svobodna Misl” σε μηνιαία βάση. Επίσης, υπάρχουν και άλλες αναρχικές οργανώσεις στη Βουλγαρία του σήμερα, όπως το Αναρχικό Μέτωπο, η Αυτόνομη Αναρχική Ομάδα “Αναρχική Αντίσταση” (Anarkosaprotiva), η αναρχοσυνδικαλιστική Βουλγάρικη Συνομοσπονδία Εργασίας (BKT) που είναι τμήμα της αναρχοσυνδικαλιστικής διεθνούς (IWA) και που ιδρύθηκε το 1991 από αγωνιστές όπως ο Νίκολα Μλαντένοφ Τοτόροφ, καθώς και η ανασυσταθείσα Ομοσπονδία Αναρχικής Νεολαίας (FAM) (10)

Η κληρονομιά του βουλγάρικου πλατφορμισμού

Όσον αφορά το επίπεδο της θεωρίας, θα υποστήριζα ότι ένα, εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα παραμελημένο, βουλγάρικο ντοκουμέντο πρέπει να θεωρηθεί ως ο ακρογωνιαίος λίθος της πλατφορμιστικής παράδοσης μετά την έκδοση της ίδιας της «Πλατφόρμας»: η Πλατφόρμα της Ομοσπονδίας των Αναρχικών Κομμουνιστών Βουλγαρίας (FAKB). (11) Η Πλατφόρμα αυτή, που μεταφράστηκε πρόσφατα για πρώτη φορά στα αγγλικά, αποκηρύσσει τον φασισμό, τη δημοκρατία, το κράτος και το κεφάλαιο και επαναβεβαιώνει την αναρχική κομμουνιστική μαζική γραμμή της συνολικής εξάλειψης της ιδιωτικής ιδιοκτησίας και της πλήρους κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής κάτω από εργατικό έλεγχο. Η Πλατφόρμα της FAKB ασχολήθηκε με τα ζωτικά ζητήματα της τακτικής και της οργάνωσης, απορρίπτοντας τη μορφή του πολιτικού κόμματος ως «στείρα και αναποτελεσματική, ανίκανη να ανταποκριθεί στους στόχους, τα άμεσα καθήκοντα και τα συμφέροντα των εργατών», αλλά τασσόμενη υπέρ της «πραγματικής δύναμης των εργατών», «την οικονομία και τους οικονομικούς οργανισμούς. Μόνο εκεί βρίσκεται το πεδίο, όπου μπορεί να υπονομευθεί ο καπιταλισμός. Μόνο εκεί βρίσκεται η αληθινή ταξική πάλη». Όσον αφορά την οργάνωση, η FAKB διακήρυξε ότι είναι απαραίτητες αρκετές μορφές εργατικής οργάνωσης, αλληλένδετες μεταξύ τους χωρίς να υποτάσσεται η μία στην άλλη: αναρχική κομμουνιστική ιδεολογική οργάνωση, εργατικά συνδικάτα, συνδικάτα εργατών γης, συνεργατικές και οργανώσεις ειδικών ενδιαφερόντων, όπως, για παράδειγμα για τη νεολαία και τις γυναίκες. Για όλα αυτά στην Πλατφόρμα της FAKB σημειώνεται ότι:

“Είναι, προπάντων, απαραίτητο για τους παρτιζάνους του αναρχικού κομμουνισμού να οργανωθούν σε μια αναρχική κομμουνιστική ιδεολογική οργάνωση. Τα καθήκοντα αυτής της οργάνωσης είναι: Η ανάπτυξη, συνειδητοποίηση και διάδοση των αναρχικών κομμουνιστικών ιδεών, η μελέτη όλων των σημερινών ζωτικής σημασίας ζητημάτων που έχουν επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των εργαζομένων μαζών καθώς και τα προβλήματα της κοινωνικής αναδημιουργίας, ο πολύμορφος αγώνας για την υπεράσπιση του κοινωνικού μας ιδανικού και για την υπόθεση των εργαζομένων ανθρώπων, η συμμετοχή στη δημιουργία ομάδων εργαζομένων στους χώρους παραγωγής, εργασίας, ανταλλαγής και κατανάλωσης, πολιτισμού και εκπαίδευσης καθώς και όλων των άλλων οργανώσεων που ενδέχεται να είναι χρήσιμες στην προετοιμασία για την κοινωνική αναδημιουργία, η ένοπλη συμμετοχή σε κάθε επαναστατική εξέγερση, η προετοιμασία και η οργάνωση τέτοιων εκδηλώσεων καθώς και η χρήση κάθε μέσου που μπορεί να φέρει την κοινωνική επανάσταση. Η ύπαρξη και δράση των αναρχικών κομμουνιστικών ιδεολογικών οργανώσεων είναι απολύτως αναπόφευκτη στην προσπάθεια πλήρους συνειδητοποίησης του αναρχικού κομμουνισμού και πριν και μετά από την επανάσταση”.

Αναρχικές κομμουνιστικές οργανώσεις τέτοιου είδους έπρεπε να είναι ομοσπονδιοποιημένες σε μια δεδομένη εδαφική περιοχή, «να συντονίζονται από μια ομοσπονδιακή γραμματεία» – αλλά η «τοπική οργάνωση» έπρεπε να παραμείνει η βασική οργάνωση χάραξης της πολιτικής, ενώ οι τοπικές και ομοσπονδιακές γραμματείες θα ήταν «απλώς συνδετικά και εκτελεστικά όργανα χωρίς εξουσία» πέρα από να εκτελούν τις αποφάσεις των τοπικών οργανώσεων ή των ομοσπονδιών αυτών των τοπικών οργανώσεων.

Η Πλατφόρμα της FAKB τονίζει την ιδεολογική ενότητα των οργανώσεων αυτών, δηλώνοντας ότι μόνο πεπεισμένοι αναρχικοί κομμουνιστές θα μπορούσαν να είναι μέλη τους, και ότι η λήψη αποφάσεων θα πρέπει να γίνεται μέσω της συναίνεσης, που θα επιτυγχάνεται τόσο μέσω της πειθούς όσο και του πρακτικού παραδείγματος – όχι με τη μέθοδο της πλειοψηφίας (η μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμόζεται σε συνδικαλιστικές και άλλες μορφές οργάνωσης, με παραχωρήσεις σε μειοψηφούντες ή διαφωνούντες). Κατά τέτοιο τρόπο οργανωμένοι, οι αναρχικοί κομμουνιστές μαχητές συμμετέχουν άμεσα και στη συνδικαλιστική οργάνωση αλλά και στο κοινό συνδικάτο, υποστηρίζοντας τις θέσεις τους, υπερασπίζοντας τα άμεσα συμφέροντα της τάξης τους και μαθαίνοντας πώς να ελέγχουν την παραγωγή στο πλαίσιο της προετοιμασίας τους για την κοινωνική επανάσταση. Οι αγωνιστές συμμετέχουν, επίσης, άμεσα σε συνεταιρισμούς, «φέρνοντας σ’ αυτούς το πνεύμα της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας ενάντια στο πνεύμα του κόμματος και της γραφειοκρατίας» – καθώς και σε πολιτιστικές και ειδικού ενδιαφέροντος οργανώσεις που υποστηρίζουν την αναρχική κομμουνιστική ιδέα και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Όλες αυτές οι οργανώσεις σχετίζονται η μια με την άλλη με βάση την «αμοιβαία εξάρτηση» και την «ιδεολογική κοινότητα». Διδάγματα από τη βουλγαρική εμπειρία

Θα έλεγα ότι εδώ έχουμε ένα κίνημα που ξεκίνησε κατά αρκετά παρόμοιο τρόπο με πολλά από τα σύγχρονα κινήματα, ιδιαίτερα σε αποικισμένες περιοχές: μικροί πυρήνες προπαγάνδας από αναρχικούς αγωνιστές, με υπόγειο Τύπο, που προσπαθούν να ανυψώσουν την ταξική πάλη. Υπάρχουν, φυσικά, παραλληλισμοί με τις πρώιμες κινήσεις στην Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία και την Ουγγαρία, αλλά ειδικά οι Βούλγαροι ανακάλυψαν τρόπους αρκετά αποτελεσματικούς και ρίχτηκαν οι ίδιοι απευθείας στο Μακεδονικό απελευθερωτικό πόλεμο του 1903. Για όλες τις κριτικές που διατυπώθηκαν ενάντια στους εν λόγω αναρχικούς αντάρτες – και η στρατηγική της έναρξης ενός μεγάλης έκτασης αγροτικού πολέμου χωρίς οργανωτική βάση ανάμεσα στους αγρότες και βασιζόμενοι, αντίθετα, στις ιδιορρυθμίες των αγροτικών συμπαθειών, είναι μια από τις πιο ισχυρές αυτές κριτικές – αυτό το βάπτισμα του πυρός όχι μόνο έκανε πιο αδιάλλακτους τους Βούλγαρους στους μετέπειτα αγώνες, αλλά προκάλεσε και την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με πραγματικούς όρους μιλώντας. Σε κάτι λιγότερο από τις ιδανικές συνθήκες ενός σχεδόν συνεχούς πολέμου από το 1911 έως το 1918, ακολουθούμενου από τα σοβαρά χτυπήματα από δύο επιτυχημένα φασιστικά πραξικοπήματα το 1923 και το 1934, το βουλγάρικο αναρχικό κίνημα μετατράπηκε σε μια φοβερή δύναμη, την τρίτη μεγαλύτερη της γενικότερης αριστεράς, χρησιμοποιώντας τους απογοητευμένους εργαζόμενους, την αγροτική και κομμουνιστική ανοικοδόμηση για το σχηματισμό μιας πληθώρας συνδικαλιστικών ενώσεων στην πόλη, στη συνέχεια εισχώρησε σε κάθε κοινωνικό στρώμα με μια φάλαγγα αλληλένδετων μεταξύ τους επαγγελματικών, εργατικών, φοιτητικών οργανώσεων, ακόμα και των οργάνων των ανταρτών. Κατάφερε, μάλιστα, να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών με την οργάνωση της αγροτιάς σε συνδικαλιστικές γραμμές που έβγαινε ολοκληρωτικά από τις δικές τους εμπειρίες. Αυτό ήταν, πάνω απ’ όλα, ένα κοινωνικό κίνημα – αλλά εκείνο που είχε σημαντική ιδεολογική σημασία ήταν να αποκρούσει τα δέλεαρ του μπολσεβικισμού, που ήταν αρκετά οργανωμένος, και να είναι σε θέση, επίσης, να υπερασπιστεί τον εαυτό του με τα όπλα.

Η σημασία αυτή μορφοποιήθηκε, νομίζω, με την προσκόλληση της FAKB στην πλατφορμιστική αντίληψη περί ειδικής οργάνωσης, εργαζόμενη – όπως έκαναν και οι μαχνοβίτες – μέσα σε ένα ευρύ μέτωπο επαναστατικών ελευθεριακών σοσιαλιστικών κοινωνικών δυνάμεων. Με αυτόν τον τρόπο, η FAKB δεν ήταν απλώς και μόνο προσανατολισμένη γεωγραφικά προς τα ανατολικά, στο γειτονικό αντάρτικο της Ουκρανίας με την ευέλικτη και πλουραλιστική προσέγγισή του προς την επανάσταση, αλλά περισσότερο προς τα δυτικά προς τα μπολσεβικοποιημένα αναρχικά κινήματα της Τσεχοσλοβακίας και της Ουγγαρίας, αλλά από πολιτικής άποψης αφιερωμένη στο καθήκον της να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα και να χρησιμοποιήσει τα απαραίτητα εργαλεία για την οικοδόμηση της αυριανής κοινωνίας στο σήμερα. Φαίνεται ότι η Πλατφόρμα εξυπηρέτησε ειδικά τη FAKB, αλλά και γενικά το κίνημα, γιατί ανταποκρίθηκε πολύ καλά στις προκλήσεις του φασιστικού συντεχνιακού πνεύματος, του ανταρτοπολέμου, του φασιστικού και του σταλινικού κράτους καθώς και περίπου 40 χρόνιων παραγωγικής εξορίας. Και παρά τις συκοφαντίες περί σεχταρισμού που εκτοξεύονται συχνά ενάντια στις πλατφορμιστικές οργανώσεις από τους συνθετιστές, η FAKB, όπως προκύπτει από την Πλατφόρμα της του 1945, υποστήριζε ένθερμα την αναρχοσυνδικαλιστική διεθνή, International Workers’ Association (IWA) – που ιδρύθηκε στο Βερολίνο το 1922 αντιπροσωπεύοντας περίπου 2 εκατομμύρια εργαζόμενους – όπως κάνει και η σημερινή της εκδοχή, η FAB, οπότε συμπεραίνεται ότι σαφώς οι αναρχικοί κομμουνιστές δεν εγκατέλειψαν ποτέ τη μαζική γραμμή, ανεξάρτητα από την καταστολή ή την υιοθέτηση εκ μέρους τους της μορφής του αμυντικού ανταρτοπολέμου.

Εκτός από τον Μαχνοβίτικο Επαναστατικό Εξεγερμένο Στρατό της Ουκρανίας (RIAU), που στο αποκορύφωμά του έφτασε τις 500.000 μέλη, το πλησιέστερο παράδειγμα αντίστοιχης μαζικής αναρχικής κομμουνιστικής οργάνωσης που, κατά την άποψή μου, συνδύασε σε τέτοια μεγάλη έκταση ένα ολόκληρο φάσμα οργανωτικών σχημάτων εργατών, αγροτών, φοιτητών, διανόησης και άλλων κοινωνικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των ανταρτικών δυνάμεων, ήταν η Κορεάτικη Αναρχική Κομμουνιστική Ομοσπονδία (KACF) της περιόδου 1929-1945, αλλά και η μεταπολεμική Αναρχική Ομοσπονδία Ουρουγουάης (FAU) της περιόδου 1956-1976. Αλλά όμως, βασικά στελέχη της KACF εντάχθηκαν στην κορεατική προσωρινή κυβέρνηση το 1940, ενώ η FAU έπεσε σε λάθη, ερωτοτροπώντας με γκεβαρικές περιπέτειες στις αρχές της δεκαετίας του 1970, προτού απαλλαχθεί, τελικά, από τη μαρξιστική ομίχλη και αγκαλιάσει το especifismo (μορφή ειδικής οργάνωσης της Λατινικής Αμερικής που βρίσκεται συχνά κοντά στον πλατφορμισμό) το 1985.

Έτσι, φαίνεται δίκαιο να πούμε ότι η FAKB λαμβάνει τη μερίδα του λέοντος ως μια από τις καλύτερα οργανωμένες και με διάρκεια αναρχικές κομμουνιστικές οργανώσεις, ακόμη και αν η σημερινή ενσάρκωσή της η FAB είναι (αναγκαστικά, ίσως, για την ανοικοδόμηση του κινήματος) συνθετιστική. Ποιο ρόλο έπαιξαν η FAKB και οι αδελφές της οργανώσεις θέτοντας τις βάσεις του αξιοσημείωτου κοινωνικού και ιστορικού άθλου της άρνησης του βουλγάρικου λαού που κατέστησε αδύνατη την απέλαση των Εβραίων της χώρας με αποτέλεσμα τη διάσωση και 48.000 Εβραίων της Βουλγαρίας κατά τη διάρκεια του πολέμου; Αυτές οι πτυχές μένουν – και πρέπει – να διερευνηθούν: αν και σαφώς το ζήτημα του βουλγάρικου αναρχικού κινήματος χρειάζεται περαιτέρω εντατική μελέτη, φαίνεται ότι μερικά κινήματα είχαν μια τέτοια ασυνήθιστη ιστορία και γι’ αυτό τόσο λίγα ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση αυτή τόσο άψογα.

Σημειώσεις

1. The Bulgarian Anarchist Movement, Jack Grancharoff, αδημοσίευτο χειρόγραφο, γραμμένο ειδικά για την ZACF, στην Quaama της Αυστραλίας το 2006. Το ντοκουμέντο αυτό παρέχει αρκετές πληροφορίες για το αναρχικό κίνημα στη Βουλγαρία. 2. Η Οργανωτική Πλατφόρμα της Γενικής Ένωσης των Αναρχικών (Σχέδιο), από τους Nestor Makhno, Ida Mett και άλλους της εξόριστης στο Παρίσι αναρχικής ομάδας Dielo Truda, 1926. Αυτό το αναρχικό κομμουνιστικό ντοκουμέντο-“κλειδί” επιβεβαιώνει την ιστορική πλειοψηφική τάση της μαζικής οργανωτικής γραμμής – η οποία περιλαμβάνει την “πολιτική” (ιδεολογική), “κοινωνική” (κοινότητα, κοινωνία) και συνδικαλιστική (συνδικάτο) οργάνωση – ενάντια και στον τυχοδιωκτισμό της μειοψηφικής εξεγερτικής τάσης και στις αντιαναρχικές ατομικιστικές απόψεις. Μπορεί να αντληθεί από το Nestor Makhno Archive στο www.nestormakhno.info και από την ιστοσελίδα της Zabalaza www.zabalaza.net ως μπροσούρα σε μορφή pdf. 3. Gueorgui Cheitanov, 1896-1925, Nick Heath, χωρίς ημερομηνία στο www.libcom.org/articles/history/1896-1925-gueorgui -Sheytanov/index.php 4. Georgi Grigoriev, 1906-1996 (αλλιώς Georges Balkanski), Nick Heath, Anarchist Federation UK, χωρίς ημερομηνία στο www.libcom.org/history/articles/1906-1996-georgi-grigoriev/index.php 5. Liberation Nationale et Liberation Sociale: L’Example de la Revolution Macedonienne, Georges Balkanski (Georgi Grigoriev), Collection Anarchiste, Federation Anarchiste, Παρίσι, Γαλλία, χωρίς ημερομηνία. Το βιβλίο αυτό είναι μάλλον το πρώτο στη γαλλική γλώσσα που προσφέρει αναρχική ανάλυση για το Μακεδονικό εθνικό ζήτημα. 6. Mariola Sirakova, 1904-1925, Nick Heath, Anarchist Federation UK, χωρίς ημερομηνία, στο www.libcom.org/history/articles/1904-1925-mariola-sirakova/index.php 7. Bulgaria – The New Spain. Διατίθεται σε μορφή pdf από τη Zabalaza στο www.zabalaza.net 8. Alexander Metodiev Nakov, 1919-1962+, ανώνυμος συγγραφέας, Βουλγάρικη Ελευθεριακή Ένωση στην εξορία, Παρίσι, Γαλλία, χωρίς ημερομηνία, στο www.libcom.org/history/articles/1919-1962-alexander-metodiev-nakov/index.php 9. Bulgaria – The New Spain κ.λπ. 10. Αναφορές στην οργάνωση αυτή υπάρχουν στο πόρταλ www.broadleft.org αφού γίνει κλικ στη συγκεκριμένη χώρα. 11. Plarforma na Federatsia na Anarkho Komunistite ot Balgaria, 1945, αγγλική μετάφραση Nestor MacNab, FdCA, Ιταλία 2006. Κατά τη γνώμη του συγγραφέα του παρόντος κειμένου το ντοκουμέντο αυτό αξίζει να πάρει τη θέση που του αρμόζει στο πλατφορμιστικό θεωρητικό πάνθεον.